Tạp chí Giáo dục trân trọng lược dịch và giới thiệu quý bạn đọc về phân tích của Jaime A. Teixeira da Silva và Aamir Raoof Memon (2017) trong bài viết với tiêu đề “CiteScore: A cite for sore eyes, or a valuable, transparent metric?”.

Cho đến nay, hệ số tác động của tạp chí (JIF), thuộc sở hữu của Thomson Reuters (nay là Clarivate Analytics), đã là số liệu thống trị trong xuất bản học thuật khi nó được sử dụng như một đại diện cho tầm quan trọng của tạp chí. Vào ngày 8 tháng 12 năm 2016, Elsevier B.V. đã đưa ra một chỉ số cạnh tranh trực tiếp với JIF, CiteScore (CS).

Theo tác giả bài báo, JIF luôn là một thước đo mà sự tính toán chính xác của nó bị ẩn qua việc trả tiền, khiến công chúng không thể xác minh được và do đó làm dấy lên sự phẫn nộ của giới học thuật trên toàn cầu. CS được Elsevier chính thức ra mắt vào ngày 8/12/2016, được sử dụng cho 22.256 đầu sách, nhiều hơn gấp đôi các đầu sách được JIF đề cập.
 

So sánh cách tính JIF và CS

Ba trong số những điểm khác biệt đáng chú ý nhất giữa JIF và CS là: (1) CS thuộc sở hữu của một nhà xuất bản trong khi JIF thì không; (2) mẫu số trong CS sử dụng dữ liệu 3 năm trong khi JIF tính 2 năm; (3) CS tính cả các bài xã luận, thư từ và các mẩu tin trong khi JIF không tính.  

Nhiều tạp chí đang vật lộn để duy trì sự hiện diện của họ trong việc xuất bản học thuật có tính cạnh tranh cao. Tuy nhiên, với sự bùng nổ của các chỉ số thay thế và giờ đây là sự ra đời của CS - một chỉ số lập chỉ mục hữu ích hơn, có thể cân bằng hơn và chắc chắn là minh bạch hơn đã đặt ra vấn đề làm cách nào để các tạp chí tích hợp và sử dụng sự bùng nổ số liệu đột ngột này? (theo tác giả bài báo).

Theo chúng tôi, việc hình thành thêm một chỉ số đánh giả ảnh hưởng của tạp chí, nhà khoa học,… một mặt phản ánh sự cạnh tranh mạnh mẽ trong hệ thống xuất bản khoa học. Sự đông đảo thừa nhận và chấp nhận sử dụng JIF, CS ở nhiều nơi, nhiều nước trên thế giới cho thấy cả hai chỉ số này đều được đánh giá cao, có ý nghĩa thực tiễn. Dù vậy, cũng còn có nhiều các nghiên cứu đưa ra các cách tính khác (chỉ số khác) hoặc đưa thêm các chỉ số khác nữa để làm tăng khả năng đưa ra những đánh giá chính xác hơn.

Tài liệu tham khảo

Da Silva, J. A. T., & Memon, A. R. (2017). CiteScore: A cite for sore eyes, or a valuable, transparent metric?. Scientometrics, 111(1), 553-556. DOI: 10.1007/s11192-017-2250-0.