Ngày 07/9/2020, tại Hà Nội, Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức Khai mạc thẩm định sách giáo khoa lớp 6 biên soạn theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Tới dự Lễ Khai mạc có Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ, lãnh đạo, chuyên viên Vụ Giáo dục Trung học, các nhà xuất bản, Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa (SGK) và đại diện các tác giả SGK...

Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ phát biểu tại Lễ Khai mạc

Thành phần Hội đồng quốc gia thẩm định SGK bao gồm các nhà khoa học, nhà giáo dục, nhà quản lí giáo dục có kinh nghiệm, uy tín về giáo dục và đại diện các tổ chức có liên quan. Trong đó, ít nhất 1/3 tổng số thành viên là các nhà giáo đang giảng dạy môn học/hoạt động giáo dục ở cấp học tương ứng. Hội đồng quốc gia thẩm định SGK lớp 6 gồm 128 thành viên của 12 môn học và hoạt động giáo dục, gồm: Toán, Ngữ văn, Khoa học tự nhiên, Lịch sử - Địa lí, Giáo dục công dân, Tiếng Anh, Tin học, Công nghệ, Giáo dục thể chất, Mĩ thuật, Âm nhạc, Hoạt động trải nghiệm và hướng nghiệp.

Sau thời gian thông báo và tiếp nhận hồ sơ thẩm định SGK lớp 6, Bộ GD-ĐT đã nhận được 43 bản mẫu SGK của các môn học/hoạt động giáo dục ở lớp 6, trong đó, mỗi môn có 3 bản mẫu SGK, ngoại trừ môn Tin học có 4 bản mẫu, Tiếng Anh có 9 bản mẫu.

Phát biểu tại buổi khai mạc, Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ cho biết, để tổ chức thẩm định SGK, Bộ đã ban hành các văn bản pháp lí, trong đó có Thông tư số 33 (năm 2017) Ban hành về tiêu chuẩn, quy trình biên soạn, chỉnh sửa sách giáo khoa; tiêu chuẩn, tổ chức cá nhân biên soạn sách giáo khoa; tổ chức và hoạt động của Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa và Thông tư số 23 (năm 2020) sửa đổi bổ sung một số điều của Thông tư số 33. Các văn bản này đã quy định rõ 5 tiêu chuẩn, 13 tiêu chí trong thẩm định SGK, được Bộ GD-ĐT cụ thể hoá thành 40 chỉ báo. Thứ trưởng cũng lưu ý các thành viên Hội đồng thẩm định cần nắm chắc Chương trình giáo dục phổ thông (CT GDPT) tổng thể, chương trình giáo dục từng môn học; hiểu rõ sự khác biệt của chương trình hiện hành so với CT GDPT mới, để từ đó thấy được cách tiếp cận của SGK mới so với SGK hiện hành khác nhau như thế nào và có sự phân tích, đánh giá sách mới tốt hơn. Thứ trưởng đề nghị Hội đồng khi thẩm định cần trân trọng những đổi mới, sáng tạo của tác giả SGK để đảm bảo tính mở của sách, giúp giáo viên được tự do, sáng tạo trong dạy học phù hợp với các đối tượng học sinh.

Trao đổi với Hội đồng thẩm định, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học Nguyễn Xuân Thành cho rằng, CT GDPT mới không chỉ cụ thể hóa chương trình mà còn có chức năng định hướng về phương pháp giáo dục và cách thức kiểm tra, đánh giá chất lượng giáo dục; tức là SGK phải hỗ trợ giáo viên sử dụng các kĩ thuật và phương pháp dạy học phù hợp. Đây là tính năng mà nhiều SGK trước đây không có.

Theo Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học, để giúp học sinh học tốt, hình thành và phát triển được các năng lực, phẩm chất thì mỗi bài học trong SGK phải thể hiện được “một lệnh” nào đó để giúp học sinh khai thác được kiến thức đã có, đồng thời tìm hiểu kiến thức mới và giải quyết trọn vẹn yêu cầu của bài học. Tuy nhiên, khác với CT GDPT hiện hành coi SGK như “đích đến” để tất cả các hoạt động trong lớp học chỉ xoay quanh bài học trong SGK thì CT GDPT mới SGK chỉ là một trong những phương tiện để giáo viên hướng dẫn học sinh đi đến đích là giải quyết các vấn đề của thực tế cuộc sống. “Trên quan điểm đó khi thẩm định SGK, Hội đồng xem xét xem các bản mẫu SGK đã đáp ứng tốt yêu cầu để khi giáo viên tổ chức cho học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập, các em có thể thao tác, phân tích nội dung trong SGK để có được kiến thức và vận dụng vào thực tế hay không”. Các thành viên khi thẩm định SGK cần nhìn nhận SGK trong mối quan hệ với giáo viên và học sinh. Theo đó, SGK - giáo viên - học sinh phải là mối quan hệ tương hỗ; giáo viên chỉ là người hướng dẫn học sinh tương tác trực tiếp với SGK để thực hiện các nhiệm vụ được giao chứ không phải giáo viên ở giữa để giảng từng nội dung trong SGK cho học trò ghi chép. Trong thành viên Hội đồng thẩm định SGK lớp 6, 1/3 số lượng là giáo viên đang trực tiếp giảng dạy môn học ở cấp THCS. Vụ trưởng Nguyễn Xuân Thành đề nghị, các thầy cô giáo cần mạnh dạn góp ý cho các bản mẫu SGK để giúp Hội đồng đưa ra các ý kiến thẩm định xác đáng, phù hợp với thực tiễn dạy học và tâm lí lứa tuổi học sinh.

Trong buổi Khai mạc, Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ và Lãnh đạo Vụ Giáo dục Trung học còn lắng nghe ý kiến các thành viên Hội đồng Quốc gia thẩm định để trao đổi, thống nhất các vấn đề liên quan thẩm định SGK. Từ chiều ngày 7/9/2020, từng Hội đồng thẩm định môn học bắt đầu làm việc riêng để thẩm định các bản mẫu SGK lớp 6.