Giáo dục lí tưởng, đạo đức, lối sống cho HSSV gắn với thực tiễn

Hội thảo, tập huấn tập trung vào các vấn đề: Làm thế nào xây dựng một môi trường văn hóa trong các trường đại học, cao đẳng sư phạm, trung cấp sư phạm; sông tác phát triển Đảng trong sinh viên; sử dụng mạng xã hội như thế nào để hiệu quả; giáo dục trách nhiệm xã hội đối với sinh viên; cơ chế phối hợp giữa nhà trường, đoàn thể, xã hội trong quản lí và giáo dục sinh viên.

Trước đó, tháng 8/2015, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Quyết định số 1501/QĐ-TTg về việc phê duyệt Đề án “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên, thiếu niên và nhi đồng giai đoạn 2015-2020”. Trong 2 năm qua, ngành Giáo dục đã tăng cường chỉ đạo các cơ sở giáo dục trong toàn quốc triển khai các nhiệm vụ giải pháp trong Kế hoạch của Bộ GD&ĐT và đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận.

Cụ thể, đã ban hành các văn bản hướng dẫn các sở GD&ĐT, các cơ sở giáo dục, đào tạo triển khai Đề án; tổ chức Hội thảo xây dựng môi trường văn hóa học đường, chú trọng xây dựng và thực hành quy tắc ứng xử, thống nhất hệ thống khẩu hiệu sử dụng trong các nhà trường; quy định việc tổ chức cho học sinh, sinh viên trực tiếp lao động, vệ sinh lớp học và các công trình trong khuôn viên nhà trường; thực hiện và duy trì việc hát Quốc ca trong các lễ chào cờ...

Các Sở Giáo dục và Đào tạo đã chỉ đạo các cơ sở giáo dục thực hiện đổi mới nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức các hoạt động giảng dạy chính khóa, hoạt động trải nghiệm sáng tạo và tạo môi trường sư phạm thân thiện, tích cực, an toàn để trẻ em, học sinh tạo thói quen tốt, hoàn thiện nhân cách, kỹ năng sống tốt, nâng cao ý thức trách nhiệm công dân. Đồng thời, tổ chức tập huấn cho cán bộ, giáo viên cốt cán về công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho HSSV, cán bộ Đoàn, Đội...

Quang cảnh tại Hội thảo trực tuyến. 

Trong năm học 2017-2018, khối các Sở, cơ sở giáo dục xác định các nhiệm vụ như tăng cường các nguồn lực, tham mưu, kiện toàn tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ chuyên trách công tác chính trị tư tưởng và công tác HSSV; tổ chức bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ làm giáo dục chính trị, tư tưởng; xây dựng nội dung, hình thức giáo dục chính trị, tư tưởng cho HSSV thông qua các hoạt động ngoại khóa, ngoài giờ lên lớp, hoạt động trải nghiệm sáng tạo theo hướng sinh động, mềm dẻo, có thực tiễn và liên thông từng cấp học, trình độ đào tạo...

Với khối đại học, các cơ sở đã thường xuyên đổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy các môn giáo dục lý luận chính trị, chủ nghĩa Mác - Lê nin, Tư tưởng Hồ Chí Minh trong nhà trường; đặc biệt thực hiện nghiêm túc hướng dẫn tổ chức Tuần sinh hoạt công dân - học sinh, sinh viên của Bộ GD&ĐT trong mỗi năm học cho sinh viên đầu khóa, khóa giữa, cuối khóa; tăng cường tổ chức thêm các chuyên đề hữu ích (phổ biến pháp luật, các bộ luật, phòng chống tệ nạn xã hội, hướng nghiệp, câu lạc bộ sở thích của sinh viên trong suốt năm học. Nhiều trường đã có những cơ chế riêng để khuyến khích sinh viên tham gia các hoạt động xã hội.

Thời gian tới, khối đại học xác định 10 nhiệm vụ, giải pháp, trong đó tăng cường tổ chức bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ làm giáo dục chính trị, tư tưởng và công tác học sinh, sinh viên trong các nhà trường; xây dựng mạng lưới và tổ chức bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ báo cáo viên về công tác chính trị, tư tưởng và công tác HSSV tại các sở giáo dục và đào tạo và các cơ sở đào tạo...

Thứ trưởng Nguyễn Thị Nghĩa chủ trì nội dung Hội thảo, tập huấn. 

Tăng cường công tác giáo dục, tuyên truyền về chủ trương, đường lối của Đảng cho HSSV, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến chủ quyền biên giới, hải đảo, độc lập dân tộc gắn với Chủ nghĩa xã hội, đấu tranh phòng chống “Diễn biến hòa bình”, phản bác các luận điệu thông tin xuyên tạc của các thế lực thù địch...

Nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức, lối sống cho HSSV

Nghị quyết 29 về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đã xác định: “Giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện, phát huy tốt nhất khả năng sáng tạo của mỗi cá nhân, yêu gia đình, yêu tổ quốc, yêu đồng bào, sống tốt và làm việc tốt”, một trong chín nhóm nhiệm vụ giải pháp trong Nghị quyết 29 đề ra là “tiếp tục đổi mới mạnh mẽ và đồng bộ các yếu tố cơ bản của giáo dục và đào tạo theo hướng coi trọng phát triển phẩm chất, năng lực người học”, cũng nhấn mạnh chú trọng giáo dục nhân cách, đạo đức, lối sống, tri thức pháp luật và ý thức công dân…

Thực tế cho thấy, phần lớn học sinh, sinh viên hiện nay tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, vào con đường phát triển đất nước, sống có trách nhiệm với tổ quốc, gia đình, bản thân, có ước mơ hoài bão, có đạo đức, văn hóa lành mạnh, tích cực tham gia các hoạt động, vận động mọi người tham gia các hoạt động vì cộng đồng, biết phê phán những tiêu cực, tệ nạn xã hội, các hành vi trái với thuần phong và có ý trí vươn lên trong cuộc sống. Nhiều sinh viên đã tích cực khởi nghiệp ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, dưới tác động của cơ chế thị trường, những ảnh hưởng trong bối cảnh hội nhập quốc tế, một bộ phận thanh niên, sinh viên có biểu hiện sa sút về đạo đức, lối sống, thiếu trung thực, lười lao động, thích hưởng thụ; số ít còn rơi vào tình trạng cờ bạc, rượu bia, game, đặc biệt là nghiện điện thoại di động, đam mê với cuộc sống ảo. Tình trạng bạo lực học đường vẫn xảy ra. Một bộ phận học sinh, sinh viên vẫn chưa nhận thức được đầy đủ về vai trò, trách nhiệm của mình.

Ông Bùi Văn Linh - Phó Vụ trưởng phụ trách Vụ Giáo dục Chính trị, Công tác HSSV (Bộ GD&ĐT) báo cáo về tình hình công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức lối sống cho học sinh, sinh viên thời gian qua.

Để tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức lối sống lành mạnh cho học sinh, sinh viên, Bộ GD&ĐT đã chỉ đạo đổi mới mạnh mẽ nội dung, chương trình, phương pháp giảng dạy kiểm tra, đánh giá các môn Đạo đức, Giáo dục công dân, Giáo dục chính trị cho học sinh, sinh viên trong chương trình giáo dục hiện hành, triển khai giảng dạy bộ tài liệu hướng dẫn “Giáo dục kỹ năng sống trong các môn học” ở các cấp học phổ thông.

Tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống thông qua hoạt động ngoại khóa, ngoài giờ lên lớp, các phong trào thi đua cho học sinh, sinh viên với nhiều hình thức phong phú, phù hợp với trình độ của học sinh theo từng chủ đề, thời gian cụ thể... Tổ chức giờ học linh hoạt gắn thực tế, gần gũi với cuộc sống.

Trong quá trình triển khai xây dựng chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông mới, Bộ GD&ĐT đặc biệt chú trọng tới nội dung môn học Đạo đức và Giáo dục công dân và việc giảng dạy đạo đức, lối sống thông qua việc giáo dục chuyển đổi hành vi, trải nghiệm cho học sinh.

Nhằm xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, Bộ đã chỉ đạo, hướng dẫn các Sở GD&ĐT chủ động tham mưu đề xuất với chính quyền cơ sở, ngành công an và các lực lượng xã hội ở địa phương triển khai các giải pháp đảm bảo an ninh, trật tự trường học, phòng chống bạo lực học đường theo từng năm học và thời điểm cụ thể. Đồng thời, tiếp tục chỉ đạo thực hiện Chỉ thị của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT về việc tăng cường các giải pháp đảm bảo an toàn trong các cơ sở giáo dục.

Thời gian tới, Bộ GD&ĐT sẽ ban hành Thông tư hướng dẫn thực hiện công tác tư vấn tâm lý cho học sinh trong trường phổ thông, chương trình hành động phòng, chống bạo lực học đường trong các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông và giáo dục thường xuyên giai đoạn 2017-2021.

Trung tâm Truyền thông giáo dục