Thực hiện theo tinh thần Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, đây là một nội dung quan trọng của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; góp phần xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức, xây dựng đội ngũ cán bộ, ngày 13/9/2019, Tạp chí Giáo dục - Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức cho cán bộ, đảng viên đến học tập và tham quan di tích nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh viết lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến tại Làng Vạn Phúc, quận Hà Đông, Hà Nội.

     Làng Vạn Phúc, quận Hà Đông nằm bên dòng sông Nhuệ, cách trung tâm TP. Hà Nội hơn 10km không chỉ nổi tiếng về nghề dệt lụa cổ truyền mà còn là một miền quê giàu có về di tích lịch sử, là nơi có truyền thống cách mạng, Vạn Phúc có 53 gia đình cơ sở cách mạng đã nuôi giấu bảo vệ an toàn hơn 70 đồng chí lãnh đạo của Đảng về ăn, ở và hoạt động như  đồng chí Tổng Bí thư của Đảng Nguyễn Văn Cừ, Trường Chinh cùng các đồng chí Hoàng Quốc Việt, Hoàng Văn Thụ, Nguyễn Văn Linh… là nơi Bác Hồ viết Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến ngày 19/12/1946. 

Nhà ông Nguyễn Văn Dương tại làng Vạn Phúc,
nay là Di tích nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh viết Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến
tại phường Vạn Phúc, quận Hà Đông, Hà Nội

Cán bộ đảng viên Tạp chí Giáo dục - Bộ Giáo dục và Đào tạo nghe giới thiệu về khu di tích lịch sử

     Vạn Phúc có một sự kiện đặc biệt nhất đó là sự kiện Chủ tịch Hồ Chí Minh đã về ở, làm việc 16 ngày đêm tại tầng 2 nhà ông Nguyễn Văn Dương (từ 18h45 ngày 03/12/1946 đến 18h45 ngày 19/12/1946), ông Dương là người làng Vạn Phúc, là tiểu chủ nghề dệt, là gia đình cơ sở cách mạng từ những năm 1936-1939, nơi đây các đồng chí trong Thường vụ Trung ương Đảng thường đến đây báo cáo tình hình và trao đổi công việc với Người. Người thường làm việc thâu đêm: đọc, viết các chỉ thị chuẩn bị cho cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Sự kiện đón Bác Hồ về Vạn Phúc do đồng chí Trần Đăng Ninh, Trưởng Ban Công tác đội Trung ương chịu trách nhiệm chính, đồng chí Nguyễn Tấn Phúc, Bí thư Chi bộ xã Vạn Phúc được giao nhiệm vụ “chọn địa điểm an toàn nhất” để đón Bác về. Sự kiện lớn lao ấy được giữ bí mật tuyệt đối. Vì vậy, cả làng Vạn Phúc kể cả chủ nhà cũng không biết được Bác đã về ở trong ngôi làng thân thuộc của mình.

     Trong tháng 12/1946, tình hình như “nước sôi lửa bỏng” giặc Pháp khiêu khích khắp nơi, chúng vô cớ tàn sát đồng bào ta ở phố Hàng Bún, chỉ trong hai ngày (17 và 18/12), chúng gửi 3 tối hậu thư láo xược đòi ta phải giải tán các lực lượng tự vệ, để cho chúng chiếm giữ thêm một số vị trí quan trọng trong thành phố, chậm nhất là vào sáng 20/12/1946…

     Trước tình hình đó, Bác Hồ đã chủ trì cuộc họp mở rộng Ban Thường vụ Trung ương Đảng (trong 2 ngày 17 và 18/12/1946) để quyết định phát động cuộc kháng chiến trên phạm vi cả nước. Hội nghị đã vạch ra đường lối cơ bản cho cuộc kháng chiến và thông qua “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến” do Người khởi thảo.

     Lời hịch bất hủ của Người, “… Không, chúng ta thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ” được viết từ căn gác nhỏ, bên ngọn đèn dầu trong đêm đông giá lạnh mãi mãi đi vào lịch sử, trở thành lời thề bất tử của dân tộc ta.

Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến do Chủ tịch Hồ Chí Minh soạn thảo

     Trước hành động ngang ngược của thực dân Pháp, chúng muốn cướp nước ta một lần nữa. Điều kiện hòa hoãn đã không còn. Do đó, chiều ngày 19/12/1946 đồng chí Tổng Chỉ huy Võ Nguyên Giáp đã hạ lệnh cho toàn thể bộ đội, vệ quốc quân và dân quân tự vệ toàn quốc xông ra mặt trận giết giặc cứu nước. Cũng chiều 19/12/1946, những người giúp việc Bác được lệnh chuẩn bị dời địa điểm Vạn Phúc…

     Tối 19/12/1946, trước lúc lên đường từ Vạn Phúc về ở và làm việc tại Xuyên Dương, một làng ven sông Đáy thuộc huyện Thanh Oai. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gặp gỡ chủ nhà, Bác cảm ơn gia đình đã giúp đỡ cơ quan nơi ăn ở, làm việc chu đáo. Ông Dương vô cùng xúc động và cung kính xin phép được hỏi Bác một câu “Kính thưa Cụ, giặc Pháp mạnh, có tầu bay, xe tăng, đại bác mà ta thì yếu, ta có đánh được nó không”.

     Bác biết câu hỏi của ông Dương là tâm tư của nhiều người dân, Bác nói: “Kháng chiến nhất định thắng lợi, còn thắng nhanh hay chậm là do ta, nếu nhân dân ai ai cũng đồng lòng gắng sức thì giặc Pháp có mạnh đến mấy chúng cũng phải thua”.

     Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến, do Chủ tịch Hồ Chí Minh soạn thảo, là lời phát động cuộc kháng chiến chống Pháp vào cuối năm 1946, sau khi những nỗ lực đàm phán hòa bình giữa Việt Nam Dân chủ Cộng hòa với Pháp, vào giữa năm 1946, để công nhận một nước Việt Nam độc lập không thành công. Lời kêu gọi này được phát ra vào sáng ngày 20/12/1946 từ hang Trầm, núi Trầm, huyện Chương Mỹ, Hà Đông, Đài Tiếng nói Việt Nam đã phát sóng “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến” của Bác Hồ. Đêm hôm trước - ngày 19/12/1946, khi chiến sự bùng nổ - là ngày được gọi là “Toàn quốc kháng chiến”.

     Nội dung toàn văn của "Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến" đã được in trong Hồ Chí Minh toàn tập, Tập 4, trang 480, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội 1995 như sau:

Hỡi đồng bào toàn quốc!
Chúng ta muốn hoà bình, chúng ta phải nhân nhượng. Nhưng chúng ta càng nhân nhượng, thực dân Pháp càng lấn tới, vì chúng quyết tâm cướp nước ta một lần nữa!
Không! Chúng ta thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ.
Hỡi đồng bào!
Chúng ta phải đứng lên!
Bất kỳ đàn ông, đàn bà, bất kỳ người già, người trẻ, không chia tôn giáo, đảng phái, dân tộc. Hễ là người Việt Nam thì phải đứng lên đánh thực dân Pháp, cứu Tổ quốc. Ai có súng dùng súng. Ai có gươm dùng gươm, không có gươm thì dùng cuốc, thuổng, gậy gộc. Ai cũng phải ra sức chống thực dân Pháp cứu nước.
Hỡi anh em binh sĩ, tự vệ, dân quân!
Giờ cứu quốc đã đến. Ta phải hy sinh đến giọt máu cuối cùng, để giữ gìn đất nước.
Dù phải gian khổ kháng chiến, nhưng với một lòng kiên quyết hy sinh, thắng lợi nhất định về dân tộc ta!
Việt Nam độc lập và thống nhất muôn năm
Kháng chiến thắng lợi muôn năm
Hà Nội, ngày 19 tháng 12 năm 1946

Hồ Chí Minh.

     Ngôi nhà Bác ở và làm việc trong thời gian ở Vạn Phúc nay trở thành Nhà lưu niệm Bác Hồ. Ngôi nhà ba gian, hai tầng xây dựng năm 1941-1942 được giữ gìn nguyên trạng làm khu vực chính Nhà lưu niệm Bác Hồ. Bên phải và bên trái ngôi nhà chính là hai dãy nhà ngang, mỗi dãy ba gian, trước đây đặt khung cửi, đồ dùng của gia đình, nay được sửa chữa, nâng cấp trần và nền; Dãy bên phải là phòng khách thường xuyên đón tiếp nhân dân, khách trong nước và ngoài nước tới thăm; Dãy bên trái là phòng trưng bày truyền thống cách mạng của Đảng bộ và nhân dân Vạn Phúc.

     Tầng hai, trưng bày phục nguyên như khi Bác ở và làm việc. Căn phòng nhỏ bên trái có diện tích chưa đầy 12m² vẫn còn đó chiếc giường gỗ dẻ quạt đơn sơ Bác nằm, chiếc gối gỗ sơn màu huyết dụ. Kề bên giường là bàn làm việc, đó là một án thư cao chừng 75cm, chân con tiện, trên bàn là chiếc đèn dầu hỏa, trang bản thảo “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến”. Quanh bàn còn bốn chiếc gỗ chân con tiện là hiện vật gốc.

      Hơn 70 năm trải qua những biến động lịch sử, căn phòng nơi Bác viết “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến” vẫn còn được giữ gìn, bảo vệ tốt các di vật căn phòng còn ấm hơi Người. Chiếc giường gỗ, bàn viết, ngọn đèn dầu còn đây. Những kỷ vật thiêng liêng ấy gợi nhớ những ngày đầu Bác lãnh đạo toàn quốc kháng chiến chống thực dân Pháp để 9 năm làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ chấn động địa cầu. Tại nơi di tích lịch sử này, cán bộ, đảng viên của Tạp chí Giáo dục càng được thấm nhuần hơn các quan điểm và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh về: tuyệt đối trung thành, kiên định lý tưởng cách mạng, đặt lợi ích của Đảng, của đất nước, dân tộc lên trên tất cả; hết lòng, hết sức phục vụ Tổ quốc, phụng sự nhân dân, tận trung với nước, tận hiếu với dân; hết lòng yêu thương đồng bào, đồng chí, yêu thương con người; cần, kiệm, liêm chính, chí công vô tư, thật sự là công bộc của nhân dân, kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân, cơ hội,.../.

Một số hình ảnh tại khu lưu niệm Vạn Phúc
 

Di tích lịch sử - Văn hóa	Cầu cong vào khu lưu niệm	Cổng vào nhà lưu niệm
Nơi thờ Bác tại khu lưu niệm Vạn Phúc	Bàn làm việc Bác tiếp các đồng chí Thường vụ Trung ương Đảng  đến làm việc	Căn phòng Bác ở và viết lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến ngày 18/12/1946

Nguồn tin: Tạp chí Giáo dục

-----------
Bài viết theo tư liệu cán bộ khu di tích cung cấp